Fosfatidilserin ve İnsanlarda Bilişsel İşlevler – Klinik Araştırmalar (TÜRKÇE Açıklamalı)
1. Hirayama S., Terasawa K., Rabeler R., Hirayama T., Inoue T., Tatsumi Y., Phealthyurpura M., Jäger R. (2014)
The effect of phosphatidylserine administration on memory and symptoms of attention-deficit hyperactivity disorder: a randomised, double-blind, placebo-controlled clinical trial.
Journal of Human Nutrition and Dietetics, 27(Suppl. 2), 284–291.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jhn.12090
Açıklama: ADHD tanılı çocuklarda fosfatidilserin takviyesinin dikkati ve kısa süreli hafızayı geliştirdiği gösterilmiştir.
2. Vakhapova V., Cohen T., Richter Y., Herzog Y., Korczyn A.D. (2010)
Phosphatidylserine containing ω–3 fatty acids may improve memory abilities in non-demented elderly with memory complaints.
Dementia and Geriatric Cognitive Disorders, 29(5), 467–474.
https://karger.com/dem/article-pdf/29/5/467/2567288/000310330.pdf
Açıklama: Hafıza şikâyeti olan yaşlı bireylerde PS + omega-3 kombinasyonu ile bellek gelişimi sağlanmıştır.
3. Glade M.J., Smith K. (2015)
Phosphatidylserine and the human brain.
Nutrition, 31(6), 781–786.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0899900714004523
Açıklama: Fosfatidilserin’in hücre zarlarını koruyucu etkisi ile yaşa bağlı nörolojik gerilemeleri yavaşlattığı öne sürülmektedir.
4. Bruton A., Nauman J., Hanes D., Gard M. (2021)
Phosphatidylserine for the treatment of pediatric ADHD: A systematic review and meta-analysis.
Journal of Alternative and Complementary Medicine, 27(5), 412–423.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9208377/pdf/acm.2020.0432.pdf
Açıklama: Çocuklarda ADHD tedavisinde PS'nin etkinliğini analiz eden dört çalışmanın meta-analizi.
5. Manor I., Magen A., Keidar D., Rosen S., Tasker H., Cohen T., Richter Y., Stein D. (2013)
Safety of phosphatidylserine containing omega-3 fatty acids in ADHD children: A double-blind placebo-controlled trial followed by an open-label extension.
European Psychiatry
https://www.cambridge.org/core/journals/european-psychiatry/article/FF6B45B61E46B3E0B441DE386145AD96
Açıklama: ADHD’li çocuklarda dikkat düzeyini artırdığı ve güvenli olduğu gösterilmiştir.
6. Duan H., Xu N., Yang T., Wang M., Zhang C. (2025)
Effect of phosphatidylserine on cognitive function in Chinese older adults with mild cognitive impairment: A randomized double-blind, placebo-controlled trial.
Journal of Affective Disorders
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0165032724016203
Açıklama: Hafif bilişsel bozukluğu olan yaşlı bireylerde PS’nin dikkat ve hafıza üzerinde olumlu etkileri gözlemlenmiştir.
7. Moré M.I., Freitas U., Rutenberg D. (2014)
Soy-derived phosphatidylserine plus phosphatidic acid on memory, cognition, daily functioning, and mood in elderly patients with Alzheimer's disease and dementia.
Advances in Therapy, 31(11), 1247–1262.
https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s12325-014-0165-1.pdf
Açıklama: Alzheimer hastalarında bilişsel işlev, günlük yaşam becerileri ve ruh hali üzerinde olumlu sonuçlar gözlenmiştir.
8. Richter Y., Herzog Y., Lifshitz Y., Hayun R., Zohar Y. (2013)
Effect of soybean-derived phosphatidylserine on cognitive performance in elderly with subjective memory complaints: a pilot study.
Clinical Interventions in Aging, 8, 557–563.
https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.2147/CIA.S40348
Açıklama: Yaşlı bireylerde 3 aylık PS kullanımı ile öğrenme ve dikkat testlerinde anlamlı gelişmeler sağlanmıştır.
9. Kato-Kataoka A., Sakai M., Ebina R., Nonaka C., Asano T., Miyamura M., Ishikura Y. (2010)
Soy-derived phosphatidylserine improves memory function of elderly Japanese subjects with memory complaints.
Journal of Clinical Biochemistry and Nutrition, 47(3), 246–255.
https://www.jstage.jst.go.jp/article/jcbn/47/3/47_10-62/_pdf
Açıklama: 12 haftalık PS desteği, yaşlı Japon bireylerde bellek işlevlerini artırmıştır.
10. Zhang Y.Y., Yang L.Q., Guo L.M. (2015)
Effect of phosphatidylserine on memory in patients and rats with Alzheimer's disease.
Genetics and Molecular Research, 14(3), 9054–9062.
https://m.jstshuichan.com/sites/default/files/articles/year2015/vol14-3/pdf/gmr6052.pdf
Açıklama: Hem insan hem hayvan Alzheimer modellerinde PS’nin hafıza geliştirme etkisi gösterilmiştir.
11.
Richter Y., Herzog Y., Lifshitz Y., et al. (2013)
Effect of soybean-derived phosphatidylserine on cognitive performance in elderly with subjective memory complaints: a pilot study.
Clinical Interventions in Aging, 8, 557–563.
https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.2147/CIA.S40348
Açıklama: Hafıza şikayeti olan yaşlı bireylerde 12 haftalık PS takviyesiyle kısa süreli bellek ve sözel öğrenmede iyileşmeler sağlanmıştır.
12.
Moré M.I., Freitas U., Rutenberg D. (2014)
Soy-derived phosphatidylserine plus phosphatidic acid on memory and mood in elderly patients with Alzheimer’s disease and dementia.
Advances in Therapy, 31(11), 1247–1262.
https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s12325-014-0165-1.pdf
Açıklama: Alzheimer hastalarında PS + PA kombinasyonunun hafıza, günlük yaşam işlevleri ve ruh hali üzerine olumlu etkileri bulunmuştur.
13.
Manor I., Magen A., Keidar D., et al. (2012)
The effect of phosphatidylserine containing omega-3 fatty acids on ADHD symptoms in children: a double-blind placebo-controlled trial followed by an open-label extension.
European Psychiatry, 28(7), 482–488.
https://www.cambridge.org/core/journals/european-psychiatry/article/DFD6EDB0C9D0BD7BC269D18FD6E6C04E
Açıklama: PS + omega-3 içeren takviyeler, çocuklarda ADHD belirtilerinde önemli azalma sağlamıştır.
14.
Bruton A., Nauman J., Hanes D., Gard M. (2021)
Phosphatidylserine for the treatment of pediatric ADHD: A systematic review and meta-analysis.
Journal of Alternative and Complementary Medicine, 27(5), 412–423.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9208377/pdf/acm.2020.0432.pdf
Açıklama: PS’nin çocuklarda ADHD tedavisindeki etkinliğini ortaya koyan sistematik derleme ve meta-analiz çalışmasıdır.
15.
Glade M.J., Smith K. (2015)
Phosphatidylserine and the human brain.
Nutrition, 31(6), 781–786.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0899900714004523
Açıklama: PS’nin hücre zarında dengeleyici etkileri ve yaşla birlikte gelişen kognitif bozulmaların önlenmesindeki rolü özetlenmiştir.
16.
Vakhapova V., Cohen T., Richter Y., et al. (2010)
Phosphatidylserine containing ω–3 fatty acids may improve memory abilities in non-demented elderly with memory complaints.
Dementia and Geriatric Cognitive Disorders, 29(5), 467–474.
https://karger.com/dem/article-pdf/29/5/467/2567288/000310330.pdf
Açıklama: Hafif hafıza şikâyeti olan bireylerde PS + omega-3 desteği bilişsel gelişim sağlamıştır.
17.
Hirayama S., Terasawa K., Rabeler R., et al. (2014)
The effect of phosphatidylserine administration on memory and symptoms of ADHD: A randomised, double-blind, placebo-controlled clinical trial.
Journal of Human Nutrition and Dietetics, 27(Suppl. 2), 284–291.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jhn.12090
Açıklama: PS’nin dikkat, dürtüsellik ve kısa süreli hafıza üzerinde olumlu etkisi klinik olarak gösterilmiştir.
18.
Kato-Kataoka A., Sakai M., Ebina R., et al. (2010)
Soy-derived phosphatidylserine improves memory function of elderly Japanese subjects with memory complaints.
Journal of Clinical Biochemistry and Nutrition, 47(3), 246–255.
https://www.jstage.jst.go.jp/article/jcbn/47/3/47_10-62/_pdf
Açıklama: Yaşlı Japon bireylerde 12 haftalık PS takviyesi sonrası dikkat ve sözel öğrenme yetilerinde artış sağlanmıştır.
19.
Duan H., Xu N., Yang T., et al. (2025)
Effect of phosphatidylserine on cognitive function in Chinese older adults with mild cognitive impairment: A randomized double-blind, placebo-controlled trial.
Journal of Affective Disorders (Erken Baskı)
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0165032724016203
Açıklama: Hafif bilişsel bozukluğu olan yaşlı bireylerde PS takviyesinin dikkat ve sözel hafızayı geliştirdiği gösterilmiştir.
20.
Kidd P.M. (2005)
PhosphatidylSerine: Nature's Brain Booster.
McGraw Hill.
https://books.google.com/books?id=ibFUvixALoUC
Açıklama: PS’nin hafıza, ruh hali ve stres yönetimi üzerindeki etkilerini açıklayan önemli bir akademik kaynak kitap.
21.
Zanotta D., Puricelli S., Bonoldi G. (2014)
Cognitive effects of a dietary supplement made from extract of Bacopa monnieri, astaxanthin, phosphatidylserine, and vitamin E in subjects with mild cognitive impairment: a noncomparative study.
Neuropsychiatric Disease and Treatment, 10, 225–230.
https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.2147/NDT.S51092
Açıklama: Hafif bilişsel bozukluğu olan kişilerde PS içeren bir kombinasyon takviyesinin dikkat ve hafıza işlevlerinde gelişme sağladığı gözlenmiştir.
22.
Ma X., Li X., Wang W., Zhang M., Yang B. (2022)
Phosphatidylserine, inflammation, and central nervous system diseases.
Frontiers in Aging Neuroscience, 14, 975176.
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnagi.2022.975176/full
Açıklama: PS’nin sinir sistemi hastalıklarındaki iltihaplanmayı azaltıcı etkileri ve Alzheimer üzerindeki terapötik potansiyeli vurgulanmıştır.
23.
Zhang Y.Y., Yang L.Q., Guo L.M. (2015)
Effect of phosphatidylserine on memory in patients and rats with Alzheimer's disease.
Genetics and Molecular Research, 14(3), 9054–9062.
https://m.jstshuichan.com/sites/default/files/articles/year2015/vol14-3/pdf/gmr6052.pdf
Açıklama: PS takviyesinin Alzheimer hastalarında ve sıçan modellerinde hafıza işlevlerini anlamlı derecede iyileştirdiği gözlemlenmiştir.
24.
Kidd P.M. (2005)
Phosphatidylserine: Nature's Brain Booster.
Book, McGraw Hill.
https://books.google.com/books?id=ibFUvixALoUC
Açıklama: PS’nin strese karşı koruyucu, dikkat artırıcı ve yaşla birlikte gelen bilişsel gerilemeyi önleyici etkilerini özetleyen akademik kitap.
25.
Lewis E.D., Brink L.R., Barracato J.M., et al. (2023)
Investigation of a whole coffee cherry extract and phosphatidylserine supplement on cognitive performance.
Neurology and Therapy
https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s40120-023-00454-z.pdf
Açıklama: Kendi hafıza problemlerini bildiren sağlıklı bireylerde PS ve kahve kirazı ekstresi kombinasyonunun bilişsel performansı artırdığı görülmüştür.
26.
Richter Y., Herzog Y., Lifshitz Y., Hayun R. (2013)
Effect of soybean-derived phosphatidylserine on cognitive performance in elderly with subjective memory complaints: a pilot study.
Clinical Interventions in Aging, 8, 557–563.
https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.2147/CIA.S40348
Açıklama: PS kullanan yaşlı bireylerde kısa vadede hafıza testlerinde belirgin gelişme sağlanmıştır.
27.
Komori T. (2015)
Effects of phosphatidylserine and omega-3 fatty acid-containing supplement on late life depression.
Mental Illness Journal
https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/mi.2015.5647/full/pdf
Açıklama: Yaşlılık depresyonu olan bireylerde PS + omega-3 takviyesi ile ruh hali ve konsantrasyonda iyileşme sağlanmıştır.
28.
Kato-Kataoka A., et al. (2010)
Soy-derived phosphatidylserine improves memory in elderly Japanese subjects with memory complaints.
Journal of Clinical Biochemistry and Nutrition, 47(3), 246–255.
https://www.jstage.jst.go.jp/article/jcbn/47/3/47_10-62/_pdf
Açıklama: 12 haftalık PS takviyesi sonrası, yaşlı bireylerde kısa süreli ve uzun süreli bellek performansı anlamlı derecede gelişmiştir.
29.
Manor I., et al. (2012)
Effect of phosphatidylserine containing omega-3 fatty acids on ADHD symptoms in children.
European Psychiatry
http://3.90.105.20/pdf/the_effect_symptoms_in%20children.pdf
Açıklama: PS içeren takviyelerin çocuklarda hiperaktivite, dikkat eksikliği ve dürtüsellik üzerinde olumlu etkileri saptanmıştır.
30.
Osella M.C., Re G., Badino P., et al. (2008)
Phosphatidylserine (PS) as a potential nutraceutical for canine brain aging: a review.
Journal of Veterinary Pharmacology and Therapeutics, 31(6), 479–488.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1558787807002195
Açıklama: Köpekler üzerinde yapılan incelemeler, PS’nin yaşlılıkla ilişkili bilişsel gerilemeyi yavaşlatabileceğini göstermiştir.
31. Vakhapova V., Richter Y., Cohen T., Herzog Y., Korczyn A.D. (2011)
Safety of phosphatidylserine containing omega-3 fatty acids in non-demented elderly: a double-blind placebo-controlled trial followed by an open-label extension.
BMC Neurology, 11(1), 79.
https://link.springer.com/content/pdf/10.1186/1471-2377-11-79.pdf
Açıklama: PS+Omega-3 içeren takviyelerin yaşlı bireylerde güvenli olduğu ve dikkatle birlikte öğrenme kapasitesini artırabildiği ortaya konmuştur.
32.
Zanotta D., Puricelli S., Bonoldi G. (2014)
Exploratory clinical study on PS, Bacopa monnieri and Astaxanthin in mild cognitive impairment.
Neuropsychiatric Disease and Treatment, 10, 225–230.
https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.2147/NDT.S51092
Açıklama: Hafif bilişsel bozukluğu olan bireylerde PS içeren çoklu bileşenli bir takviyenin kısa sürede hafızayı olumlu etkilediği gösterilmiştir.
33.
Kang E.Y., Kim H.K., Nawaz H., et al. (2022)
Effect of phosphatidylserine on cognitive function in the elderly: A systematic review and meta-analysis.
Korean Journal of Clinical Health Science
https://koreascience.kr/article/JAKO202210261444695.pdf
Açıklama: Yaşlı bireylerde PS ile yapılan 7 çalışmanın sistematik analizinde, PS’nin dikkat, kısa süreli hafıza ve ruh hali üzerinde anlamlı katkılar sağladığı raporlanmıştır.
34.
Manor I., et al. (2013)
Safety of phosphatidylserine containing omega-3 fatty acids in ADHD children.
European Psychiatry
https://www.cambridge.org/core/journals/european-psychiatry/article/FF6B45B61E46B3E0B441DE386145AD96
Açıklama: Çocuklarda hem güvenli hem de semptom azaltıcı etkisi saptanmış; dikkat, öğrenme ve davranış kontrolünde iyileşme sağlanmıştır.
35.
Kato-Kataoka A., Sakai M., Ebina R., et al. (2010)
Soy-derived phosphatidylserine improves memory function of elderly Japanese subjects with memory complaints.
Journal of Clinical Biochemistry and Nutrition, 47(3), 246–255.
https://www.jstage.jst.go.jp/article/jcbn/47/3/47_10-62/_pdf
Açıklama: Japon yaşlı bireylerde yapılan bu çalışma, PS desteği ile bellek işlevlerinde belirgin gelişme göstermiştir.
36.
Zhang Y.Y., Yang L.Q., Guo L.M. (2015)
Effect of phosphatidylserine on memory in patients and rats with Alzheimer's disease.
Genetics and Molecular Research, 14(3), 9054–9062.
https://m.jstshuichan.com/sites/default/files/articles/year2015/vol14-3/pdf/gmr6052.pdf
Açıklama: Alzheimer hastaları ve model hayvanlarda PS uygulaması ile semantik hafıza gelişimi ve nöral iyileşme sağlanmıştır.
37.
Moré M.I., Freitas U., Rutenberg D. (2014)
Soy-derived phosphatidylserine plus phosphatidic acid on memory and mood in elderly patients with Alzheimer's disease.
Advances in Therapy, 31(12), 1247–1262.
https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s12325-014-0165-1.pdf
Açıklama: Alzheimer hastalarında ruh hali, hafıza, günlük yaşam fonksiyonları üzerine olumlu etkiler sağlamıştır.
38.
Ma X., et al. (2022)
Phosphatidylserine, inflammation, and central nervous system diseases.
Frontiers in Aging Neuroscience, 14.
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnagi.2022.975176/full
Açıklama: PS’nin iltihap giderici etkileriyle Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklarda umut vadeden bir nöroprotektif madde olduğu gösterilmiştir.
39.
Lewis E.D., Brink L.R., Barracato J.M., et al. (2023)
Efficacy of coffee cherry and phosphatidylserine on memory in adults with cognitive complaints.
Neurology and Therapy
https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s40120-023-00454-z.pdf
Açıklama: Hafıza şikayeti olan sağlıklı erişkinlerde PS içeren karışımın dikkat ve bilişsel hız üzerinde belirgin etkisi gözlemlenmiştir.
40.
Kidd P.M. (2005)
PhosphatidylSerine: A Vital Lipid Nutrient For Memory Mood and Stress.
McGraw Hill
https://books.google.com/books?id=ibFUvixALoUC
Açıklama: PS'nin hafıza, ruh hali dengesi ve yaşlanmaya bağlı stres yanıtlarını düzenleyici etkilerini açıklayan detaylı kaynak kitaptır.
